Sfeerbeheer, Crowdmanagers, City guides, Horecastewards, Susteams, Gastheren; allerlei termen voor personen en/of groepen die worden ingezet ten behoeve van crowd management tijdens stapavonden en evenementen. Vaak zijn het vrijwilligers die ook worden ingezet om sfeer te proeven en snel de-escalerend op te treden. Voor de bezoeker wordt het er echter niet duidelijker op. Wie zit er nu eigenlijk in dat shirt of hesje? Is het een vrijwilliger, een beveiliger of een andere handhaver? En wat kun je van die persoon verwachten? De ervaringen lopen sterk uiteen. Waar de een zweert bij de inzet van deze mensen, spreekt de ander over cowboys. CrowdProfessionals biedt sinds kort de opleiding Sfeerwacht aan met als doel de kwaliteit van deze (vrijwillige) medewerkers te verbeteren, meer structuur aan te brengen in de wildgroei van initiatieven en een impuls te geven aan sfeer- en veiligheidsbeleving.

Er zijn op festivals, stadsfeesten en andere drukke plaatsen allerlei taken en posten die niet uitgevoerd of bemand kunnen worden door het beveiligingspersoneel of handhavers. Omdat zij hun handen vol hebben aan andere taken of deze posten of taken vanuit hun opleidingsniveau of taakstelling niet passend zijn. Daarnaast zullen er ook altijd locaties blijven waar wel enige mate van toezicht en service vereist is, maar geen beveiliging ingezet hoeft te worden. Op deze plaatsen kan een andere vorm van inzet bijdragen aan sfeer en/of veiligheid(beleving); de sfeerwacht.
We zien dan ook steeds vaker dat er initiatieven ontplooid worden om een extra laag te creëren tussen de bezoeker en de beveiliging; een laag die als het ware een brug vormt tussen deze twee partijen. De sfeer en de veiligheid van publiek en medewerkers monitoren en beheren is een taak van iedereen, maar vaak is het goed om een aantal mensen hiervoor speciaal aan te wijzen en in te zetten. Maatwerk in de benadering van doelgroepen vormt ook vaak de essentiële factor voor succes of falen. Een dreigend opstootje is soms sneller gesust door iemand die nauw aansluit bij de doelgroep dan door beveiligingspersoneel. Meerdere festivals zetten in op sfeerbeheer, maar ook gemeenten zetten horeca stewards in en rond de jaarwisseling worden er in meerdere buurten in Nederland burgers ingezet om de politie middels toezicht te ondersteunen tijdens de festiviteiten in hun wijk; allerlei vormen van beheersfuncties.
Helaas is er geen samenhang in deze initiatieven. Zij worden afzonderlijk geïnitieerd en er is een wildgroei aan benamingen en taakstellingen. De kwaliteit is wisselend, mede vanwege de verschillende opleidingsvormen en –bronnen waardoor ook wordt gekeken vanuit verschillende perspectieven.

Sfeerwacht: één naam, één profiel

Het nut van een laag tussen bezoeker en beveiliging wordt niet ontkend, maar hoe organiseer je dit goed? Ons eerste voorstel is om alle gelijksoortige initiatieven te gaan scharen onder één nieuwe naam: Sfeerwacht. Zoals in eigenlijk alle -wacht functies (brandwacht, wegenwacht, brugwacht, etc.) gaat het om niet-handhavende taken en ligt de focus op signaleren, toezicht, service en ondersteuning van andere diensten, waaronder  hulpdiensten. Ook voor bezoekers zorgt uniformiteit voor een laagdrempelige-, beter herkenbare bron voor hulp en informatie. De Sfeerwacht is er van jong tot oud, man èn vrouw; hij of zij is veel meer “one of the guys” dan “politieagent”, maar wel opgeleid en getraind in de relevante aspecten rond sfeer en veiligheid.

Ondanks de diversiteit aan inzetgebieden, ligt de focus steeds weer op dezelfde taken en zaken en zijn ook de basisprocessen en structuren aan elkaar verwant. Ons tweede voorstel is daarom om met een  uniform functieprofiel te gaan werken, met een goede omschrijving van sfeer gerelateerde taken en veiligheidstaken. De sfeer gerelateerde taken kunnen bestaan uit het toezicht houden op het publiek en vroegtijdig signaleren en op de juiste wijze communiceren van afwijkend gedrag, informeren en aanspreken van bezoekers en toezicht houden bij facilitaire voorzieningen. Ten aanzien van de veiligheid kan er gedacht worden aan taken als het vrijmaken en -houden van de incidentomgeving en nooddoorgangen, zodat beveiliging, EHBO en/of hulpdiensten hun werk kunnen doen. Ook kunnen de veiligheidstaken bestaan uit het omstanders opvangen en facilitaire zaken zoals het plaatsen van hekken of lint in geval van calamiteiten.

Uniforme opleiding

Meer uniformiteit en duidelijkheid ten aanzien van de functie zorgt ervoor dat er ook uniform opgeleid kan worden. Opleiding draagt bij aan verhoging van de kwaliteit van de persoon en dus die van zijn werkzaamheden. Ook zorgt het er voor dat ook de vrijwilliger die in veel gevallen deze functie uitvoert, meer als evenement professional gezien kan worden. Hij begrijpt de omgeving waarin hij functioneert en is ook in staat om veiligheidsprocessen effectief te ondersteunen op momenten dat extra capaciteit nodig is (bijvoorbeeld tijdens ontruiming). De sfeerwacht is na opleiding ook daadwerkelijk inzetbaar als ondersteuning bij calamiteiten en ontruimingen.

De opleiding tot Sfeerwacht van CrowdProfessionals richt zich op de belangrijke taakgebieden, zoals de benadering van mensen, het herkennen van afwijkend gedrag, omgaan met agressie en de-escalerend werken, communicatie en de opbouw van de veiligheidsorganisatie. Er zijn verschillende niveaus te volgen; van enkel toezicht, tot en met werkzaamheden waarbij actief ondersteunen van beveiliging, medische dienst en hulpdiensten tot de functies behoort. De opleiding kan ook incompany of bij uw stichting of vereniging gevolgd worden, waarbij het cursusmateriaal deels op uw organisatie of evenement kan worden aangepast. Ook kan er aansluitend on-site training en coaching verzorgd kan worden.

Wilt u meer informatie over hoe de inzet van Sfeerwacht uw evenement kan versterken of wilt u meer weten over de mogelijkheden van de opleiding, neem dan contact op met één van onze adviseurs of mail naar info@crowdprofessionals.nl.

Deze blog is geschreven door Jorrit van Hoof.