Op 10 augustus jl. voltrok zich een ramp in het AFAS-stadion van AZ. Het dak stortte deels in. De club en de supporters moeten voor de wedstrijden gedurende onbekende periode uitwijken naar andere locaties. Een onderzoek naar de constructieveiligheid van het resterende dak loopt. Wat zijn de uitkomsten? Hopelijk komt de oplossing snel in beeld en bereikt men snel een veilige situatie als de terugkeer van AZ in haar eigen stadion. Gelukkig was er op het moment dat het gebeurde niemand op de onderliggende tribune aanwezig.
Dit incident biedt aanleiding voor een pleidooi. Wij pleiten voor het Engelse model voor stadion- en organisatietoetsing in Nederland.
Hoe is de regelgeving in Nederland geregeld?
In ons land zijn de regels verspreid over diverse regelingen en wetten, deels privaat (de licentie van de KNVB) en deels publiek (wetten en regelgeving). Juist die diversiteit en het gebrek aan uniforme toezicht was aanleiding voor de KNVB om de KNVB Veiligheidsverklaring te introduceren. In deze verklaring werden eisen op het gebied van veiligheid opgenomen. Deze eisen werden gekoppeld aan de voetballicentie, waardoor een situatie ontstond dat gemeente, politie, brandweer, club en stadion jaarlijks moeten nadenken over (stadion)veiligheid en organisatie. De KNVB, die als private partij eigenlijk geen rol heeft, omdat gemeenten en andere overheden de benodigde vergunningen moeten verlenen, heeft daarmee een deel van het vraagstuk gestructureerd en meer geüniformeerd. Er is alleen geen uniforme toetsing op organisatie en op het geheel aan wettelijke regelingen.
Hoe is de regelgeving in Engeland geregeld?
In de UK heeft men een uniforme toetsing op de organisatie en op het geheel aan wettelijke regelingen centraal geregeld. Daar werkt de overheid met de SGSA, de Sport Grounds Safety Authority (SGSA); kort gezegd een adviserende en toetsende instantie die onafhankelijk functioneert.
Hoe werken de beide regelgevingen in de praktijk?
Praktijk in Nederland
In Nederland moet de gemeente (i.c. de Burgemeester) vergunning verlenen aan clubs en stadions[1]. De gemeente heeft ook een toezichthoudende rol. De KNVB eist van de clubs (en indirect ook van gemeenten) dat zij gezamenlijk ieder jaar een veiligheidsverklaring invullen en ondertekenen. In dit document verklaren club, stadion en gemeente (en vaak ook politie en brandweer) dat de situatie in het stadion gecontroleerd, getoetst en akkoord bevonden is en dat de veiligheidsorganisatie voldoet aan een aantal in de licentie gestelde normen en eisen. Deels gaan de vragen over constructieveiligheid. Door ondertekening geven partijen aan dat deze getoetst en akkoord bevonden is. Er worden geen nadere stukken geëist vanuit de KNVB-veiligheidsverklaring, alleen de verklaring dat dit lokaal getoetst en akkoord bevonden is.
Logisch. De vergunningverlener (gemeente) is en blijft verantwoordelijk voor controle en toezicht. De KNVB vraagt partijen alleen middels ondertekening te bevestigen dat deze toetsen uitgevoerd zijn en alles “veilig” bevonden is.
De keuring van de constructie is een jaarlijks terugkerende vraag in de KNVB-veiligheidsverklaring. De keuring zelf is niet gecentraliseerd. Het kan zijn dat deze keuring wordt uitgevoerd door personen en/of bedrijven die geen uitgebreide ervaring hebben met stadionconstructies. Er zijn veel verschillen tussen stadion, gebouwen, voetbalveiligheidsorganisaties en BHV-organisaties. Bijvoorbeeld het verschil in belasting van een stadionconstructie waar duizenden mensen staan te springen in dezelfde cadans heeft een andere belasting dan die van een kantoorgebouw.
Praktijk in Engeland
In de UK toetst de SGSA al vele jaren als onafhankelijk instituut het stadion en de organisatie op (heel veel meer) alle punten die genoemd zijn in de eerdergenoemde Green Guide plus nog wat zaken. De inspecteurs van de SGSA zijn het hele jaar bezig met veiligheid en voetbal en zij zijn dé experts op hun vakgebied. Als de inspecteurs van de SGSA na de keuring van stadion en (club)organisatie concluderen dat alles in orde is, rapporteren zij hun bevindingen en conclusie richting de lokale overheid. Op deze wijze verkrijgt de gemeente niet alleen een schat aan professioneel onderbouwde informatie, maar ook groen licht vanuit de SGSA dat er met een gerust hart vergunning aan de club verleend kan worden voor het komende seizoen. Er wordt op geen enkele wijze getornd aan de autoriteit en/of bevoegdheid van de burgemeester en/of de gemeente of enige andere overheidsinstantie. Er wordt wel meer expertise en zekerheid ingebracht.
Wij pleiten voor het toepassen van het Engelse model in Nederland, omdat:
- Het levert meer transparantie, efficiency en uniformiteit op in toepassing van keuringseisen.
- Er is een optimalisatie en bundeling van kennis en expertise.
- De verantwoordelijkheden zijn duidelijker.
- De besluitvorming is meer gefundeerd.
Conclusie
Voor alle betrokken partijen zijn voordelen verbonden aan het toepassen van het Engelse systeem met een onafhankelijke toetsingsinstantie. Uiteindelijk gaat het over de veiligheid van alle aanwezigen in het stadion. Dat moet voorop staan!
Ervaring
CrowdProfessionals werkt voor clubs en stadions in binnen- en buitenland. Frank Wijnveld is al 20 jaar actief op het gebied van voetbalveiligheid in en rondom stadions. Vanuit CrowdProfessionals werkt hij samen met ervaren specialisten op dit terrein. We werken internationaal al jaren met bonden, stadions en overheden en kennen de verschillen in wet-en regelgeving. Op basis hiervan zijn wij al langer voorstander van het kijken naar de Britse situatie. De regels voor stadions en veiligheidsorganisaties zijn strak beschreven in de “Guide to safety at sport grounds”, ook wel de “Green Guide” genoemd.
Meer weten over voetbalveiligheid in en rondom stadions?
Neem contact met Frank Wijnveld op via info@crowdprofessionals.nl
Frank Wijnveld [1] Er zijn nog enkele andere overheidsinstanties betrokken, maar deze laten we in dit verband buiten beschouwing.